Janneke Berendsen onderzoekt voor de master kunsteducatie aan de AHK in hoeverre kunsteducatie kan bijdragen aan de bevordering van kansengelijkheid in het primair onderwijs.
Aanleiding voor dit literatuuronderzoek is de toenemende sociaaleconomische ongelijkheid in de Nederlandse samenleving en daardoor ontstane kansenongelijkheid binnen het primair onderwijs. Deze ongelijkheid heeft een grote uitwerking op het levensverloop van individuen maar ook op de samenleving. Wanneer mensen zich niet optimaal ontwikkelen gaat er immers talent verloren en blijft sociaaleconomische ongelijkheid in stand. Omdat in meerder onderzoeken naar voren is gekomen dat kunsteducatie bijdraagt aan de algemene ontwikkeling van kinderen (Hoekstra, 2020; Notten, 2020) is het daarom relevant te onderzoeken in hoeverre kunsteducatie kan bijdragen aan het bevorderen van
kansengelijkheid in het primair onderwijs.
Berendsen concludeert dat de mechanismen die kansenongelijkheid in het primair onderwijs veroorzaken ook doorwerken binnen kunsteducatie. Kunsteducatie zal daarom kunnen bijdragen aan kansengelijkheid mits de werking van deze mechanismen wordt teruggedrongen. Om dit te bereiken moeten oude denkbeelden en patronen binnen kunsteducatie worden doorbroken en een nieuwe weg worden ingeslagen.
Vanuit de geraadpleegde onderzoeken komen de volgende strategieën naar voren om dit te bereiken:
- Aansluiten bij de thuisomgeving van kinderen en daaruit voortkomende kennis en vaardigheden (Moll et al., 1992).
- Aansluiten bij buitenschoolse kunstbeleving van kinderen (Haanstra, 2008; Heijnen & Bremmer, 2020)
- School en thuisomgeving verbinden door middel van Leerecosystemen en Cultuurcoaches (Hoekstra, 2020; Lareau, 2015; Notten, 2020)
- Dekolonisering van het curriculum (Banks 1993; Desai, 2017; Sions & Wolfgang, 2021)
- Doceren vanuit een zelfbewuste open houding (Hooks, 1994)
Deze strategieën zijn slechts een beperkte selectie van de mogelijkheden om een radicale verandering binnen kunsteducatie te bewerkstelligen. Wat hieruit echter ontegenzeggelijk blijkt is dat er kansen liggen. Kansen om kunsteducatie de plek te laten zijn van verbinding en gelijkwaardige uitwisseling en op deze manier bij te dragen aan de ontwikkeling van íeder kind en zo, al is het in beperkte mate, bij te dragen aan kansengelijkheid binnen het primair onderwijs.
Auteur: Janneke Berendsen
Bron: AHK