Als mensen plannen we ruimte en tijd voor onze activiteiten. Deze activiteiten kunnen we globaal indelen in 8 levensdomeinen:
- Wonen
- Onderwijs
- Werk
- Vrije tijd
- Productie en consumptie
- Zorg
- Mobiliteit
- Politiek
In al deze levensdomeinen is toegankelijkheidsbevordering noodzakelijk.
Toegankelijkheid draait om de relatie tussen mensen met hun omgeving. Is toegankelijkheid goed geborgd, dan is deze relatie goed. Als er barrières zijn, dan is deze relatie slecht. Alle mensen nemen hun omgeving waar (met hun zintuigen), verwerken het waargenomene (met hun hersenen) en komen in beweging (met armen en benen). Voor alle mensen is een algemeen welzijn (met heel het lichaam) van belang. Voor dit waarnemen, begrijpen, bewegen en welzijn is toegankelijkheid noodzakelijk. Ontoegankelijkheid beperkt een deel van de mensen op permanente basis (door bijvoorbeeld een rolstoel), een groter deel op tijdelijke basis (door bijvoorbeeld een gebroken been) en eigenlijk iedereen situationeel (door bijvoorbeeld bagage of een kinderwagen).
Bij toegankelijkheid, de relatie tussen mensen en hun omgeving, spelen zes aspecten een rol: 1. persoonlijke capaciteiten en beperkingen en 2. de fysieke omgeving met de voorzieningen daarin moeten zo goed mogelijk op elkaar aansluiten. Indien toch barrières of obstakels optreden kan 3. een helpende hand/assistentie uitkomst bieden. Over voorgenoemde aspecten moet 4. uitgebreid informatie beschikbaar zijn, zodat mensen weten waar ze aan toe zijn. Moet 5. indien nodig gecommuniceerd kunnen worden: klantenservice, gebruikersfeedback, melding en behandeling van klachten. Is 6. representativiteit vereist in de zin dat ervaringskennis van mentale/lichamelijke diversiteit betrokken moet zijn bij het ontwerpen en organiseren van inclusieve oplossingen en innovaties. Bij alle 6 aspecten helpt bewustzijn van mentale/lichamelijke diversiteit, toegankelijkheidsnormering en wetgeving.
Bij (on)toegankelijkheid is het belangrijk aandacht te hebben voor intersectie, waarbij de combinatie van verschillende vormen van benadeling wordt bedoeld, zoals benadeling op grond van geslacht, op grond van leeftijd, op grond van cultuur, op grond van seksuele voorkeur.
Voor toegankelijkheidsbevordering is bewustwording nodig. Interactie met mentale en lichamelijke diversiteit helpt bij bewustwording. Voor deze interactie is de aanwezigheid van mentale en lichamelijke diversiteit gevraagd. Voor deze aanwezigheid is toegankelijkheid een voorwaarde. En zo is de cirkel rond.
Het onderzoek van deze academische werkplaats richt op elementen van bovenstaande en moet er voor zorgen dat bewustzijn, ambitie, organisatie en innovatie voor toegankelijkheidsbevordering op een hoger niveau komen. Bij dit onderzoek zijn de UvA, de VU, de RUG, het UMC Utrecht, de TU Delft, de Hanzehogeschool en Disability Studies NL betrokken.
Globaal richten zich onderzoeken op volgende onderzoekskwesties:
Bewustwording
-
Hoe is bewustzijn van mentale en lichamelijke diversiteit te meten?
-
Hoe kunnen studenten en ervaringsdeskundigen in co-creatie nieuwe kennis creëren?
-
Welke consequenties hebben uitspraken College Mensenrechten op gemeentelijk niveau?
-
Welke relatie is er tussen ontoegankelijkheid en stress en wat zijn de consequenties van deze stress?
-
Hoe zorgen andere landen voor een inclusief onderwijssysteem waarin diverse leerlingen bij elkaar in de klas hetzelfde onderwijs volgen en ook van elkaar leren?
Ambitie
-
Welke ambities zijn elders in andere landen/(hoofd)steden voor toegankelijkheid geformuleerd?
-
Hoe zou de mate van toegankelijkheid in verschillende landen en steden te meten kunnen zijn (zoals bijvoorbeeld ook de mate van geluk tussen verschillende landen gemeten wordt)?
- Hoe wordt in verschillende landen en steden door wetgeving en beleid geprobeerd inclusieve woningbouw en huisvesting te garanderen?
Organisatie
-
Hoe is toegankelijkheidsbevordering elders georganiseerd (in bijvoorbeeld gemeentelijke bureaus en nationale agentschappen)?
-
Wat zijn goede voorbeelden van inclusief werken en werkgeverschap en wat leveren die op voor organisaties?
- Hoe kunnen we ervoor zorgen dat leefwereld en (ambtelijke) systeemwereld beter verbonden raken?
Innovaties
Bij inclusief en toegankelijk stadmaken kunnen volgende innovaties helpen:
-
Serious game voor bewustwording van inclusief stadmaken
- Informatieplatform voor toegankelijkheid
-
Digitaal platform voor hulp onderweg
-
Tijdbankieren met tijdkrediet als transactiemiddel
-
Nabijheid en collectiviteit in de stad
- Intrapreneurschap, bottom-up ondernemerschap intern in organisaties
Klimaatadaptatie en toegankelijkheidsbevordering
-
Hoe kunnen we iedereen op een inclusieve manier meenemen in klimaatadaptatie om te voorkomen dat klimaatadaptatie alleen selecte groepen bereikt?
-
Hoe kan stedelijke ontwikkeling op zo'n manier worden uitgevoerd dat kwetsbare groepen grotere bescherming genieten tegen gevolgen van klimaatverandering, zoals oversterfte tijdens hittegolven?
-
Hoe zijn stedelijke aanpassingen die nodig zijn voor klimaatadaptatie en voor toegankelijkheidsbevordering zo veel mogelijk in één keer uit te voeren?
Studenten en docenten die ideeën hebben voor onderzoek dat aan bovenstaande vragen te koppelen is kunnen contact zoeken met: g.a.adriannoviar@vu.nl.
