Gelukkig in het Groene Gein

“Toen wij 32 jaar geleden in de nieuwe buurt Gein3 gingen wonen was de directe nabijheid van de groene omgeving misschien wel de belangrijkste reden. Wij kenden het gebied, doordat we er al vaker kwamen vanuit onze woonplaats toen, Diemen, en doordat ik in de omgeving werkte bij het opbouwwerk.

In de vele jaren erna bleef onze omgeving gelukkig grotendeels groen, ondanks vele dreigende plannen voor aantasting. Ik raakte betrokken bij allerlei activiteiten, zowel in en voor de buurt, als voor het behoud van de natuur in de omgeving. Zoals voor de Gaasperzoom en de Gaasperplas, later voor het Platform Gaasperdam Groen, een initiatief van het Wijkoverleg Gaasperdam (WOG).

Het ging en gaat om het belang van het behoud van de verbindingen tussen onze groene stadsrandgebieden, de essentiële samenhang die inmiddels ook de overheid erkent in het NNN, het Natuur Netwerk Nederland. Daar wil ik me, liefst samen met vele anderen uit de buurt en de wijk voor blijven inzetten. Vanuit de Vereniging Geindriedorp en andere organisaties en op verschillende manieren. Op dit moment ben ik samen met verschillende andere Geinbewoners betrokken bij de Klankbordgroep van het project dat zich bezig houdt met de toekomst van de Gaasperplas.”

Groene zaterdag op de Gaasperplas

Nog 40 jaar Gaasperplas, en liefst lang erna 

“De meeste bewoners van de Geinbuurten weten het waarschijnlijk: we wonen in de wijk Gaasperdam, ten zuiden van de Gaasperplas, ten westen van rivier de Gaasp en ten noordwesten van het riviertje het Gein. Alleen de oude rivieren Gaasp en het Gein ontstonden op natuurlijke manier, de Gaasperplas en Gaasperdam zijn door mensen gemaakt.

Amsterdam barstte de laatste eeuwen op grote schaal uit z’n te krappe jas en zocht steeds meer groeiruimte, vooral door in het omringende polder- en waterland te gaan bouwen. Door ook het gebied ten zuiden van de eerder aangelegde Bijlmer met zand op te spuiten werd Gaasperdam ontwikkeld. De daar geplande nieuwe wijk zou Bijlmer-Zuid heten, later vond men dit om verschillende redenen minder geslaagd en werd de wijk naar de naastliggende rivier genoemd.

De Gaasperplas ontstond in de jaren ‘60 en 70 van de vorige eeuw door zandwinning voor de bouw van de Bijlmer en het toen nog in de verre toekomst geplande Gaasperdam. Het werd een heel diepe plas, met zandige oevers, waar in de loop der tijd een wilde, ruige begroeiing ontstond. Al in die zestiger jaren besloot de gemeenteraad dat daar voor de toekomstige bewoners van de nieuwe wijk een groene en rustige recreatieplek moest komen.”

Floriade 1982

“Op de noordoever werd in 1982 de wereldtuinbouwtentoonstelling Floriade gehouden. Een aantal bijzondere elementen daarvan werd na afloop behouden in het Gaasperplaspark, zoals het was gaan heten. De zuid- en oostkant werden later ontwikkeld en hebben een eigen geschiedenis. Nu worden het hele park en plas samen simpelweg Gaasperplas genoemd. Na die ruim 40 jaar vinden overheden en beherende instanties het tijd om het park op te knappen en aan te passen aan de huidige en te verwachten toekomstige wensen voor recreatiegebruik, zodat het de komende 40 jaar weer mee kan.

Door ontbrekende geldmiddelen zijn veel Floriade-elementen allang verdwenen. De paden en andere voorzieningen zoals bruggen zijn aan het einde van hun levensduur. Het gebied heeft groot onderhoud en/of vernieuwing nodig. Er is nu ook geld beschikbaar om het park op te knappen en aan te passen aan de huidige en toekomstige wensen voor recreatiegebruik. Voorwaarde vindt men wel dat beheer en onderhoud van het park goedkoper moeten, zodat ook in de toekomst het gebied goed onderhouden kan worden."

Natuurwandeling in het Gaasperplaspark  (bij Tjaskermolen)

Meningen verdeeld

"Het moet volgens de betrokken instanties een plek worden ‘waar Amsterdammers en alle buren in de regio zich welkom voelen en graag naar toe komen.’ De meningen hierover zijn verdeeld. Er zijn mensen die het al jaren betreuren hoeveel er is verdwenen van de oorspronkelijke Floriade-elementen. Zoals het rosarium en de azaleatuin. Anderen vinden dat het park vooral verloedert en dat de natuur onherstelbaar wordt vernield door de festivals die er worden gehouden. Zij willen dat er eigenlijk juist minder gaat gebeuren. Ook is er nog steeds de angst dat de plannen voor woningbouw aan de zuidoever weer tevoorschijn worden gehaald. Maar er zijn ook mensen die graag meer leuke en goede voorzieningen in en om het park zouden willen, zoals meer horeca, speelplekken en ook betere faciliteiten voor mensen met een beperking.

De basis voor de aanpak van het gebied staat in de ‘Ontwikkelstrategie Gaasperplas’ en is opgedeeld in zes deelprojecten:

1. Rondje Gaasperplas voor fietsers en voetgangers
2. Verbeteren hoofdentree vanaf metro Gaasperplas, inclusief onderzoek nieuwe stedelijke functie
3. Verbeteren secundaire entrees naar de Gaasperplas
4. Herinrichting voormalig Floriadeterrein
5. Haalbaarheidsonderzoek naar nieuw stadsstrand
6. Onderzoek zelfbeheer

Deze deelprojecten zijn vooraf vastgesteld en lang niet iedereen vindt bepaalde zaken erin het meest belangrijk of nodig. Alle gebruikers (dus de bewoners, ondernemers, verenigingen, scholen, sporters enz.) kunnen nog wel met andere initiatieven en voorstellen komen dan de genoemde onderwerpen. De projectleiding noemt als voorbeelden een stedelijke functie, zoals horeca, hoewel dat niet per se stedelijk hoeft te zijn, en ‘activiteiten’ in het park. Dat laatste kan bijzonder ruim zijn. Zo hoorde ik al suggesties als een openluchttheater, een meditatieplek en een kinderdoolhof."

Resten van de Floriade azaleatuin

Utopie

"Voor mij persoonlijk blijft elk ontwerp voor een toekomstig vernieuwd en verfraaid park een utopie zonder duidelijkheid over het toekomstig beleid met betrekking tot festivals en andere evenementen erin. Als ook in de toekomst de terugkerende aantasting van het park hierdoor en de ongestrafte overtreding van natuurbeschermings- en milieuwetten ongehinderd mogen doorgaan heb ik weinig vertrouwen in een echt vernieuwd park.

Een heringericht park, gebouwd op een fundament van onzekerheden over handhaving van overheidswetgeving en beleid gericht op het voorkomen van vernieling en vernietiging, is dan gebouwd op drijfzand. Of misschien wel ijs.