De BlauweWijkEconomie (DBWE) is een initiatief en beweging van inwoners in het Spijkerkwartier in Arnhem. Het doel is om vanuit de passie en het talent van buurtbewoners, gebruikmakend van de waarden in de wijk, social enterprises te ontwikkelen waardoor er een bruisende wij(k)economie gerealiseerd wordt. Dit door partnerschap tussen burgers, overheid, kennisinstellingen en bedrijven. DBWE wordt gevoed door kennis uit de Blue Economy en nieuwe businessmodellen. Lokaal, mensgericht, inclusiviteit, circulair, dienstbaarheid aan elkaar en gelijkwaardigheid zijn daarbij belangrijke steunpilaren. Maar het belangrijkste voor DBWE is het samen doen.
Een van de initiatieven die vanuit de ideeën van de buurtbewoners ontstaan is en welke door DBWE actief ondersteund wordt is het BuurtGroenBedrijf (BGB). Het BGB werkt in opdracht van de buurt en voor de buurt met als resultaat meer en mooier groen, een schonere openbare ruimte maar vooral ook een gezamenlijk eigenaarschap, meer verbondenheid en een hoger veiligheidsgevoel. Het BGB wil het onderhoud van het openbare grijs (afvalbakken, straatvuil, etc.) en groen (plantsoenen en boomspiegels) op zich te nemen. Daarnaast biedt het BGB zich aan voor de aanleg en onderhoud van particuliere tuinen. Hierin verweven zit de ambitie om de wijk voor de toekomst klimaat adaptief te maken en zowel de biodiversiteit als de sociale cohesie in de wijk te vergroten.
Het BGB wil de volgende waarden voor de wijk leveren:
een fijne leefomgeving
• Het creëren van een prettige, gezonde en veilige woonwerkomgeving.
• De sociale cohesie in de buurt versterken door zoveel mogelijk mensen uit de buurt te faciliteren bij het onderhoud van de openbare ruimte in de buurt.
• De wijk vergroenen. Uitzicht op groen, spelen in het groen en werken in het groen is stress reducerend en draagt bij aan het gezonder en gelukkiger voelen van de buurtbewoners.
een klimaatbestendig buurt
• Een grotere opslagcapaciteit van regenwater bewerkstelligen. Door gesloten verharding te vervangen door halfverharding, op onverharde oppervlakken infiltratie te stimuleren en door regenwater vast te houden d.m.v. meer groen en andere buffering.
• Het hitte-eilandeffect minimaliseren door meer groen en water.
• Met een gevarieerde beplanting de flora en fauna verrijken ter vergroting van de biodiversiteit en een om meer ecologisch evenwicht te creëren (bv voorkomen van muggenplagen, en stimuleren van vlinders).
• Het opvangen van CO2, NO en fijnstof door vergroening.
• Een bijdrage leveren aan de energietransitie door een integrale benadering van de energie, groen en water en dit te demonstreren door klimaat adaptief groenbeheer.
een maatschappelijk bedrijf
• Arbeidsplaatsen, leer/werkervaringsplaatsen en dagbestedingsplaatsen realiseren.
• Omdenken door de openbare ruimte te zien als productieruimte die bijdraagt aan het verdienmodel van het bedrijf.
• Een bijdrage leveren aan de circulaire wijkeconomie door gebruik te maken van wat er al is, te upcyclen, composteren, biovergisten en lokaal te werken.
• Initiatieven steunen en starten als balkon- en geveltuintjes, buurtmoestuinen, eetbaar groen oogsten in de stad, de decentrale boomkwekerij, daktuinen, bijen- en vlinderbloemen middels guerrilla gardering planten.
onderzoek en kennis deling
• Kennisdeling via Groencafés over groen, klimaat, energie met de focus op wat je nu zelf kunt doen.
• Het BGB als een locatie onafhankelijk model ontwikkelen zodat de gerealiseerde meerwaarden ook in andere buurten gerealiseerd kunnen worden.
• Een praktijkplek/stagehub voor kennisinstellingen waar interdisciplinair samengewerkt kan worden en mogelijkheden voor onderzoek en projecten zijn.
• Een plek om de veranderende relatie overheid – burgers te ervaren.
Er is veel enthousiasme voor het BGB-initiatief, zowel bij betrokken buurtbewoners als ook alle andere stakeholders. Er is de buurtbewoners veel aan gelegen om de meerwaarde van de aanpak zichtbaar te maken. Een impactmeting waarbij sociale, ecologische en economische waarden worden bepaald is hiervoor cruciaal.
Bron: Hessink, J., & Hendriks, E. (2020). Impactmeting BuurtGroenBedrijf Spijkerkwartier Arnhem. Wageningen, Wetenschapswinkel rapport 361. Wageningen University & Research.
Overige bestanden:
Raats, K. S. (2019). 'Onderhoud van groen houdt niet op bij het tuinhekje'. Stad + Groen.
WUR - Graphic Impact BuurtGroenBedrijf