Stimuleren maatschappelijke betrokkenheid bij realisatie van groen in steden
Groen in de stad heeft een gunstig effect op onder andere het bevorderen van gezondheid en het reduceren van hittestress. Bij groen in de stad zijn veel stakeholders betrokken, zoals burgers, gemeenten en provincies; ieder met eigen doelstelling en middelen. Handelingsperspectief voor stakeholders is nodig voor een optimale, efficiënte invulling van groen in de stad. In dit onderzoek is gekeken naar mogelijke handelingsperspectieven voor provincies om via bottom-up initiatieven groen in steden te realiseren en te beheren. Op basis van de transitietheorie is een dialooginstrument ontwikkeld. Het instrument ondersteunt stakeholders in hun zoektocht naar hun rol en biedt handelingsperspectief.
Provincies hebben een aantal mogelijkheden om de maatschappelijke betrokkenheid via bottom-up initiatieven te vergroten:
- Het geven van ondersteuning en advies
Overheden reflecteren hierbij doorlopend op de invloed van hun rol bij het tot stand komen en realiseren van burgerinitiatieven, zodat deze rol tijdig aangepast kan worden aan de behoefte die initiatieven gedurende het gehele traject hebben.
- Bijdragen aan aanpassen van gewoontes, wetten en regels
Wanneer de wensen, doelen en visies van verschillende initiatieven, projecten en programma’s duidelijk zijn en door meerdere partijen worden gedeeld, is het makkelijker om bestaande gewoontes en belemmerende wetten en regels aan te passen.
- Realiseren van een centraal contactpunt
Initiatiefnemers voor meer groen in de stad (zoals burgerinitiatieven) kunnen via een centraal punt in contact komen met de juiste personen, afdelingen en/of organisaties.
- Faciliteren van ontmoetingen
Denk hierbij aan het faciliteren van workshops, het opzetten van netwerken voor het delen van ideeën en het organiseren van bijeenkomsten waar initiatiefnemers en potentiële investeerders elkaar kunnen ontmoeten.
- Het geven van duidelijke richtlijn financiële bijdrage
Overheden hebben een visie op de maatschappelijke waarde van de initiatieven en onder welke voorwaarden ze bereid zijn om hier ook financieel aan bij te dragen. Het beschikbaar stellen van middelen voor het vergroten van maatschappelijke betrokkenheid trekt naast burgerinitiatieven ook andere partijen aan. In het geval van subsidieverstrekking is het belangrijk dat er duidelijke selectiecriteria zijn.
- Investeren in tijd voor goede en tijdige communicatie
Een goede en tijdige communicatie tussen stakeholders vergroot de slagingskans van groene burgerinitiatieven en de betrokkenheid van burgers. Het dialooginstrument ondersteunt de stakeholders in hun zoektocht naar hun rol en biedt handelingsperspectief.
Nieuw instrument voor het aangaan van de dialoog
Er is een dialooginstrument ontwikkeld, dat bestaat uit een vragenlijst en quickscan voor het starten van de dialoog tussen de betrokken partijen. De vragenlijst en quickscan zijn gebaseerd op het transitieraamwerk.
Het transitieraamwerk bestaat uit vijf kritische aspecten:
- Visie en agenda
- Betrokkenheid en rol van actoren
- Middelen
- Concrete activiteiten
- Iteratief leren
Inzicht in rol en handelingsperspectief wordt verkregen door deze aspecten vanuit het perspectief van betrokken stakeholders op elk relevant niveau te bekijken en op systematische wijze te analyseren. De uitkomsten kunnen in vervolgtrajecten gebruikt worden. Het dialooginstrument levert op een snelle manier inzicht in hoe de beoogde doelen en effecten van de verschillende initiatieven, projecten en programma’s op elkaar aansluiten.
Dialooginstrument leidt tot grotere maatschappelijke betrokkenheid
In dit onderzoek zijn drie burgerinitiatieven in drie verschillende provincies met behulp van het dialooginstrument bestudeerd en is het instrument op basis hiervan verder aangescherpt. Hieruit blijkt dat het dialooginstrument bijdraagt aan het vergroten van maatschappelijke betrokkenheid bij de realisatie van groen in de steden via bottom-up initiatieven. Het regelmatig met elkaar in dialoog gaan ondersteunde de betrokken actoren in hun zoektocht naar hun rol.
Bron: Dijkshoorn-Dekker, M. W. C., Soma, K., & Blaeij, A. T. (2017). Groene initiatieven in de stad: handelingsperspectief provincies voor het stimuleren van maatschappelijke betrokkenheid bij groen in de stad. (Wageningen Economic Research rapport; No. 2017-012). Wageningen Economic Research. https://doi.org/10.18174/424282