Van wie is de ruimte?
Dit is de vraag die Directeur Ruimte en Duurzaamheid Josja van der Veer stelde aan het publiek in de aftrap van het symposium. In het openingswoord schetste ze het herkenbare beeld van de fietser die met natte voeten onder een viaduct uit komt gefietst omdat de straat blank staat met regenwater. Een tekenend voorbeeld wat laat zien dat er veel verschillende belangen zijn om en rondom de straten van de stad. Waarin de doelen en ambities van een leefbare en duurzame stad naar boven komen. De verschillende sprekers en onderwerpen van het programma stippen ieder een ander belang aan als beantwoording op de vraag ‘van wie is de ruimte?’. De Integrale Aanpak Openbare Ruimte is een methode ontwikkeld om deze belangen samen te laten komen.
Integrale Ontwerpmethode Openbare Ruimte
Naast het voorbeeld van de natte voeten kampt de stad onder andere ook met enorme hittestress en droogte in de zomer. Daarbij komt dat er in de bodem ruimte nodig is voor o.a. meer elektriciteit, data en nieuwe warmtesystemen. De bodem is vol en de druk is enorm. De openbare ruimte bevat niet alleen de dingen die we zien op straatniveau, de bodem is ook openbare ruimte.
Stedenbouwkundigen van Joyce van den Berg en Hans van der Made van Ruimte en Duurzaamheid Amsterdam presenteerden de Integrale Ontwerpmethode Openbare Ruimte (IOOR). De IOOR geeft voor de complexe uitdagingen in de stad concrete handvatten, processen en uitwerkingen hoe we de beperkte ruimte die er in de stad is zo goed mogelijk gebruiken. Het geeft de exacte inzichten over de verschillende schaalniveaus en typologieën die voorkomen in de openbare ruimte en geeft handvatten hoe je verschillende partijen en belangen kan koppelen.
Het doel is om een flexibele en leefbare stad te vormen waarin er gewerkt wordt op veranderingen en niet op een statisch beeld. Dit wordt bereikt door innovatief te werken, opgaves op hun eigen schaalniveau aan te pakken, efficiënt om te gaan met beheercycli en slimme combinaties te maken waar kan.
City Deal
Verschillende grote steden (Leiden, Rotterdam en Amsterdam) en ministeries (BZK en LNV) onderstrepen het belang van samenwerking en integraliteit door mee te doen aan de City Deal: Openbare Ruimte.
Inspirerende sprekers en voorbeelden
Tijdens de middag kwamen verschillende inspirerende sprekers uit verschillende vakgebied aan bod om hun inzichten te delen over integraal werken.
Key-note sprekers Dan Hill van Vinnova, Stockholm en Kasper Guldager Jensen van GXN, Kopenhagen gaven inspirerende visies en ervaringen hoe er door integraal te werken en anders te denken er concrete oplossingen gemaakt kunnen worden voor complexe ruimtelijke vraagstukken.
Dan gaf het voorbeeld van een geslaagde innovatie op mobiliteit in Oslo waar de stad deelfietsen aanbied die binding hebben met de stad en haar bewoners. In zijn eigen project ontwierp hij 4 straten in Stockholm wiens hoofdontwerpers de kinderen uit de school uit de buurt waren. Hij gaf weer hoe je straten verandert door terug te geven aan de gebruiker; de burgers door een integrale samenwerking tussen burgers, bouwers, wetenschap en overheid.
Kasper deelde zijn visie en eigen werk aan een circulaire toekomst waarin hij liet zien dat de waarde van circulariteit niet alleen in het hergebruik van bouwmateriaal zit, maar ook in het dialoog tussen overheidsinstanties in de industrie. ‘Dialoog leidt tot inspiratie, als je als stad je intenties en doelen vermeldt geeft het de industrie een richting om heen te werken. Hoe je die doelen en richting haalt zit in het dialoog’.
Daarna gaven vier experts uit verschillende vakgebieden in korte presentaties weer hoe integraal werken in hun werk naar boven komt en waarom het zo ontzettend belangrijk is. Berno Strootman Rijksadviseur voor de Fysieke Leefomgeving en Landschapsarchitect vat zijn inzicht mooi samen in een krachtige zin: Integraal is ingewikkeld, maar goedkoper en beter. Daarin is het verbinden van verschillende opgaves en daarmee dwars door bestaande barrières breken van kritiek belang voor integraliteit. Gerda Lenselink van onderzoekinstituut Deltares vertelde hoe er in haar werk in de energietransitie en warmte een integrale samenwerking over de hele keten nodig is. Marten Schoonman van Naturalis gaf ons het inzicht dat biodiversiteit begint bij de bodem, waar een enorme hoeveelheid aan leven is dat in gevaar wordt gebracht door de ingrepen van de mens. Het onderdeel werd afgesloten door Sven Stremke professor landschapsarchitectuur aan Wageningen Universiteit. Hij liet onderzoek zien van studenten van de Academie van Bouwkunst waarin het belang van integraal beleid, onderzoek en financiering door gezamenlijk te leren en ervaringen te delen grote opgaves kunnen aanpakken, zoals de klimaatdoelen van Parijs.
Meer informatie
Heb je interesse of heb je vragen of opmerkingen over het symposium of de Integrale Aanpak Openbare Ruimte? Je kunt ons bereiken op integraleontwerpmethodeOR@amsterdam.nl.
Verslag geschreven door Yurhan Kwee