De digitale samenleving

29 nov 2019 19:00 - 21:00

Hoe beïnvloedt digitalisering de maatschappij? Twee jaar na het verschijnen van de onderzoeksagenda 'Digitale samenleving' van de Vereniging van Universiteiten (VSNU) blikken vier betrokken onderzoekers terug op de afgelopen periode.

Wat kunnen de onderzoekers nu zeggen over de manier waarop digitalisering alle aspecten van het dagelijks leven bereikt en verandert? Ze reflecteren op het onderzoek en laten zien waar de vragen liggen. De sprekers gaan ook in op de rol van de wetenschap in het beantwoorden van die vragen.

Met:

Inald Lagendijk, universitair hoogleraar Computing-based Society, Technische Universiteit Delft - Algoritmen in de digitale maatschappij: slim en/of verantwoord?

Er bestaan veel papieren (Europese, internationale) richtlijnen over hoe slimme algoritmen zich in de digitale maatschappij zouden moeten gedragen. Ze moeten verantwoord handelen, eerlijk zijn, privacy waarborgen, rechten respecteren, en onder menselijke controle blijven. Deze papieren richtlijnen zullen uiteindelijk geïmplementeerd moeten worden in software, waarbij de gewenste functionaliteit (dienst of product) ook nog gerealiseerd moet kunnen worden. Kan dat wel? Tegen wat voor een soort dilemma's lopen we dan aan? Hoe zouden we daarmee om kunnen gaan?

Jiska Engelbert, onderzoeker Media and Communication, Erasmus Graduate School of Social Sciences and Humanities (EGS3H), Erasmus Universiteit Rotterdam – Van Principes naar Praktijk: De noodzaak voor een Digitale Omgevingsvisie

Jiska Engelbert gaat nader in op de wildgroei aan (nationale en internationale) richtlijnen die trachten dataproductie- en toepassingen in Nederlandse steden (en de openbare ruimte in bredere zin) te verankeren in ethische principes en publieke waarden. Wat hebben die principes ons eigenlijk gebracht en geleerd?  En hoe bruikbaar zijn ze, voor bestuurders, politici, maar ook burgers en activisten in de "slimme" stad? Belangrijkste voorstel van Engelbert is, om zoals bij de Nieuwe Omgevingswet (NOVI), abstracte ethische principes en publieke waarden te operationaliseren naar een digitale omgevingsvisie.

Marleen Huysman, hoogleraar Knowledge and Organization, Vrije Universiteit Amsterdam - Hoe slimme algoritmen het werk veranderen

De meeste aandacht is de afgelopen jaren uitgegaan naar wat digitale innovaties met banen doen. Welke banen verdwijnen er? Hoe moeten vaardigheden van werknemers veranderen? Dat is allemaal op het individu gericht. Al die innovaties hebben ook gevolgen voor organisaties. Je ziet dat technologie vaak totaal onverwachte effecten heeft op de mensen die er in de praktijk mee moeten omgaan.

Frank van Harmelen, hoogleraar Knowledge Representation & Reasoning, Vrije Universiteit Amsterdam - Hybride Intelligentie: AI-systemen die met mensen samenwerken in plaats van ze vervangen

Veel van het huidige onderzoek naar artificial intelligence (AI) is gericht op vervanging van menselijke activiteit. Zelfrijdende auto's zouden taxichauffeurs moeten vervangen, vertaalcomputers vervangen tolken en beeldverwerkende algoritmen vervangen radiologen. Maar het wordt steeds duidelijker dat computerintelligentie iets heel anders is dan menselijke intelligentie. En dan heeft het helemaal niet zoveel zin om de één door de ander te vervangen. Het is dan interessanter om AI-systemen te bouwen die met mensen kunnen samenwerken, waarbij het gemengde team van mensen en computers beter presteert dan elk apart. Een consortium van zes Nederlandse universiteiten gaat de komende tien jaar op jacht naar de inzichten die nodig zijn om zulke hybride AI-systemen te bouwen.

 

Voor meer informatie en aanmelden, zie website KNAW

Alle rechten voorbehouden