Behandeld in Commissie Werk, Inkomen en Onderwijs 6 januari 2021 en 2 december 2020
Behandelend ambtenaar: Bonnie van Oosterwijk, b.van.oosterwijk@amsterdam.nl
Voor meer informatie/voordracht klik hier
OIS in opdracht van WPI
De instroom van vluchtelingen is na een piek in 2015 en 2016 weer gestabiliseerd en ook het aantal nareizigers neemt af. Toch blijft de gemeente voor een grote uitdaging staan om de vluchtelingen die naar Amsterdam komen zo snel mogelijk te laten integreren en participeren. De ‘Amsterdamse Aanpak Statushouders’is daartoe ontwikkeld. Sinds 2016 is OIS intensief bezig het beleid te voorzien van informatie en onderzoek over de groep asielzoekers en statushouders in Amsterdam. Een van deze producten is de vluchtelingenmonitor. De ‘Vluchtelingenmonitor 2020’ is de vijfde monitor op rijen beschrijft de situatie van begin 2020, effecten van de corona-crisis zijn hierin dus nog niet zichtbaar. Voor een aantal gegevens zijn de gegevens nog niet beschikbaar voor deze peildatum, dan wordt juli 2019als peildatum gehanteerd. De vluchtelingenmonitor gaat elke keer in op de situatie van Amsterdamse statushouders ophet terrein van demografie, werk en inkomen, onderwijs en het draagvlak voor de opvang van vluchtelingenin de stad. In deze editie van de vluchtelingenmonitor zijn er drie groepen statushouders uitgelicht: kinderen en jongeren; Eritrese statushouders en vrouwen. Daarnaast wordt er op een aantal thema’seen vergelijking gemaakt met statushouders in Rotterdam, Utrecht, Den Haag en Eindhoven (G5).
In het rapport wordt verslag gedaan van verdiepend onderzoek in drie gemeenten naar het bevorderen van arbeidsparticipatie van vrouwelijke statushouders. We laten vrouwelijke statushouders zelf aan het woord en brengen hiermee in beeld wat hun ambities en verwachtingen zijn als het gaat om werken in Nederland en de wijze waarop zij (hierbij) ondersteund worden in de gemeente. We spraken ook met klantmanagers en enkele professionals van organisaties die vrouwelijke statushouders begeleiden naar werk of een opleiding en tekenden op welke kansen en belemmeringen zij hierbij zien.
Kennisplatform Integratie & Samenleving
Kennisplatform Integratie & Samenleving doet onderzoek, adviseert en biedt praktische tips en instrumenten over vraagstukken rond integratie, migratie en diversiteit. Daarnaast staat het platform open voor vragen, signalen en meningen en formuleert daar naar beste vermogen een antwoord op.
Behandeld in de commissie Werk, Inkomen en Onderwijs 8 januari 2020
Behandelend ambtenaar : Niels Tubbing, n.tubbing@amsterdam.nl , Cluster Sociaal/Werk
Voor meer info klik hier
De Gemeente Amsterdam is in juli 2016 gestart met de Amsterdamse aanpak statushouders. Amsterdam begeleidt statushouders binnen de aanpak intensief en persoonlijk naar werk, opleiding of participatie, parallel aan het inburgeringstraject. In 2020 zijn we net als voorgaande jaren uitgegaan van één aanpak: begeleiding naar werk, opleiding, participatie én inburgering. Inburgering is op dit moment nog geen gemeentelijke verantwoordelijkheid. Met ingang van de nieuwe Wet inburgering in 2022 wordt deze integrale aanpak geformaliseerd.
Behandeld in Commissie Werk, Inkomen en Onderwijs 1 september en 23 juni 2021
Behandelend ambtenaar: WPI/Statushouders, Marije Schoonen (m.schoonen@amsterdam.nl),WPI/Statushouders, Niels Tubbing (n.tubbing@amsterdam.nl)
Voor meer informatie klik hier
Op 1 juli 2021 treedt de nieuwe Wet inburgering in werking. Nieuw in het toekomstige inburgeringsstelsel is de expliciete aandacht voor financiële zelfredzaamheid van statushouders. Gemeenten worden in het nieuwe stelsel verplicht om bij statushouders de eerste 6 maanden na huisvesting in de gemeente de vaste lasten in te houden op de bijstandsuitkering. In 2019 is de Uitwerkingsagenda ‘Op weg naar de nieuwe Amsterdamse aanpak inburgering’ opgesteld. Deze uitwerkingsagenda beschrijft de visie van Amsterdam op de lokale uitvoering van de nieuwe Wet inburgering. Zoals hierin beschreven zet Amsterdam in op een brede en geïntegreerde aanpak voor het bevorderen van financiële zelfredzaamheid en het voorkomen van schulden bij statushouders. Dit implementatieplan is een verdere uitwerking van hoe Amsterdam zich voorbereidt op haar nieuwe wettelijke taken op het gebied van financiële zelfredzaamheid van statushouders.
Behandeld in Commissie Werk, Inkomen en Onderwijs 16 september en 26 augustus 2020
Behandelend ambtenaar: Cécelle Meijer, cecelle.meijer@amsterdam.nl
Voor meer informatie klik hier
De gemeente Amsterdam is in juli 2016 gestart met de Amsterdamse aanpak statushouders. In de aanpak begeleidt Amsterdam statushouders intensief naar werk, opleiding en participatie. Vanaf het begin van de aanpak loopt deze begeleiding parallel aan de inburgering, conform de aanbeveling van de WRR. De Amsterdamse aanpak statushouders wordt gekenmerkt door vier kernwaarden: Snelle start: statushouders worden al zo vroeg mogelijk begeleid, waar mogelijk al in het azc. Maatwerk: de ambities, talenten, beperkingen, behoeften en zorgen van statushouders worden in beeld gebracht. Op basis hiervan wordt statushouders maatwerk aangeboden. Duaal: toeleiding naar werk, ondernemerschap, opleiding of participatie loopt parallel aan de inburgering en wordt met de nieuwe wet inburgering een integraal traject. Intensief: statushouders worden intensief door klantmanagers en jobhunters begeleid met behulp van diverse instrumenten. Amsterdam boekt met de aanpak statushouders positieve resultaten. Het huidige college zet de aanpak daarom voort en borgt deze in de organisatie.
Behandeld in Commissie Werk en Inkomen 17 juni en 27 mei 2020
Behandelend ambtenaar:
Marije Schoonen, m.schoonen@amsterdam.nl, Dorien Vogelsang, d.vogelsang@amsterdam.nl
Voor meer informatie klik hier
Het jaarverslag verschijnt iets later dan de vorige jaarverslagen. Daarom zijn ter informatie ook de resultaten tot en met augustus 2019 bijgevoegd. Daarnaast heeft Regioplan een onderzoek opgeleverd naar de effectiviteit van de aanpak. Dit onderzoek richtte zich op een eerdere periode, maar is in 2019 opgeleverd en wordt u nu daarom gelijktijdig aangeboden. De voornaamste resultaten van beide producten zijn samengevat en er wordt bekeken hoe de Amsterdamse resultaten zich verhouden tot de Monitor gemeentelijk beleid arbeidstoeleiding vluchtelingen 2019 van Kennisplatform Integratie & Samenleving (KIS).
De Amsterdamse aanpak statushouders richt zich al sinds haar start in 2016 op de duurzame integratie en participatie van statushouders. Het college heeft in het coalitieakkoord aangegeven de aanpak voort te willen zetten en te willen borgen in de organisatie. Ook heeft het college aangegeven we ons richten op duurzaam en structureel werk in plaats van op snelle uitstroom.
Behandeld in Raad 18/19 december 2019 en Raad 22 januari 2020
Voor meer informatie klik hier
Behandeld in Commissie Werk, Inkomen en onderwijs, 13 november 2019
Behandeld in Commissie Werk, Inkomen en Onderwijs, 30 oktober 2019
Voor meer informatie klik hier
Behandelend ambtenaar:
Claudia Goeree, claudia.goeree@amsterdam.nl
Dorien Vogelsang, d.vogelsang@amsterdam.nl
Auteurs: Regioplan
De vierde Vluchtelingenmonitor is verschenen. Deze jaarlijkse monitor brengt de demografische kenmerken en de sociaaleconomische positie van vluchtelingen in Amsterdam in beeld. Daarnaast is er aandacht voor de mening van Amsterdammers over de opvang van asielzoekers en statushouders in de stad en het azc aan de Willinklaan. In deze editie is er extra aandacht voor kinderen en jongeren, Eritrese statushouders en de eerste stappen richting participatie van de recente groep vluchtelingen.
Sinds 2014 zijn er bijna 5.000 nieuwe statushouders in Amsterdam komen wonen. Hiervan komt de helft uit Syrië en 18% uit Eritrea. De rest komt uit overige landen zoals Iran, Irak, Afghanistan en China. Een kwart van de recente statushouders is gekomen als nareiziger, dit zijn vaak vrouwen en kinderen.
Arbeidsparticipatie stijgt
De arbeidsparticipatie van statushouders stijgt, maar nog steeds is een grote groep (nog) niet werkzaam. Een derde van de groep (voormalige) statushouders in Amsterdam is werkzaam in loondienst (peildatum december 2017). Dit is een duidelijke toename ten opzichte van een jaar eerder toen 24% van de (voormalig) statushouders werkte. De statushouders die in 2016 naar Nederland zijn gekomen zijn vaker dan eerdere groepen al binnen een jaar werkzaam. Het zijn nog wel vaak kleine banen of banen met behoud van uitkering. Veertig procent van de werkzame statushouders ontvangt daarnaast een uitkering. Mannen (38%) werken veel vaker dan vrouwen (17%).
Kinderen en jongeren
Begin 2018 woonden er bijna 1.100 (voormalig) statushouders jonger dan 18 jaar in Amsterdam. Ruim de helft (58%) van de peuters met een vluchtelingenstatus gaat naar de voorschool. Jonge statushouders in het voorgezet onderwijs volgen vaker dan niet-statushouders vmbo en praktijkonderwijs.
Eritrese statushouders
Ruim 1.100 (voormalig) statushouders komen uit Eritrea of Ethiopië. Deze statushouders zijn veelal jong, man en alleenstaand. De recente groep statushouders uit Eritrea heeft verschillende kenmerken om te worden gezien als een extra kwetsbare groep. Ze hebben veelal weinig onderwijs genoten in het land van herkomst, komen uit rurale gebieden waardoor de westerse samenleving nog veelal onbekend is en zijn opgegroeid in een samenleving waar de nadruk ligt op collectiviteit. Een kwart van de (voormalig) statushouders uit Eritrea is werkzaam, de helft van de werkzame statushouders uit Eritrea ontvangt daarnaast een uitkering, dit is iets meer dan gemiddeld onder statushouders.
Asielzoekerscentrum Willinklaan en maatschappelijk draagvlak
Ruim tweederde (69%) van de omwonenden staat overwegend positief tegenover de komst van het azc aan de Willinklaan. Er wonen nu 430 mensen in het azc. Verder blijkt dat omwonenden veel minder overlast ervaren van (de bewoners) van het azc dan bij een eerdere meting (mei 2016) werd verwacht. De Veiligheidsmonitor laat ook geen toename in overlast zien sinds de komst van het azc.
Een derde van de Amsterdammers is tevreden met de manier waarop de gemeente omgaat met het vluchtelingenvraagstuk. Verdringing op de woningmarkt blijft de grootste bron van zorgen rondom de komst van vluchtelingen naar Amsterdam. De meeste ondervraagden staan positief tegenover de komst van de extra begeleidings- en toezichtlocatie die eind 2017 in Amsterdam is geopend.
Vervolg
De vijfde Vluchtelingenmonitor verschijnt in de loop van 2019. Hierin zal onder meer aandacht zijn voor de maatschappelijke participatie van statushouders.
De derde Vluchtelingenmonitor is verschenen. Deze halfjaarlijkse monitor brengt de achtergrond van vluchtelingen in Amsterdam in beeld en onderzoekt hoe het hen vergaat. In deze editie is er extra aandacht voor de maatschappelijke participatie en gezondheid van statushouders en voor de positie van vrouwen.
In 2016 is het aantal asielaanvragen in Nederland ten opzichte van 2015 bijna gehalveerd. Een steeds groter deel van de aanvragen betreft een aanvraag tot gezinshereniging. Vanaf begin 2016 (tot 1 april 2017) zijn er 2.662 nieuwe statushouders naar Amsterdam gekomen, hiervan komt meer dan de helft (57%) uit Syrië. Relatief veel van deze statushouders zijn alleenstaande mannen tussen de 18 en 34 jaar.
Maatschappelijke participatie en gezondheid
Op het gebied van maatschappelijke participatie scoren (voormalige) statushouders op veel onderwerpen slechter dan gemiddeld in de stad, maar op andere juist gemiddeld of zelfs beter (zie figuur 1). Dit blijkt uit de enquête Staat van de Stad, die inzicht geeft in de maatschappelijke participatie van Amsterdammers. Uit deze enquête komt verder naar voren dat (voormalige) statushouders hun eigen gezondheid minder vaak als (zeer) goed beschrijven dan gemiddeld in Amsterdam en dat zij zich vaker somber of neerslachtig voelen.
Werk en bijstandsafhankelijkheid
Bijna een kwart van de (voormalige) statushouders tussen de 18 en 64 jaar werkt in loondienst (24%, gemiddelde Amsterdam: 60%). Hoe langer zij in Nederland zijn des te hoger de arbeidsparticipatie. Wel hebben (voormalige) statushouders vaker dan gemiddeld kleine banen van minder dan 12 uur per week, zeker in de eerste jaren dat zij in Nederland zijn. Twee derde van de (voormalig) statushouders is (deels) afhankelijk van een bijstandsuitkering. Naarmate men langer in Nederland woont daalt dit aandeel wel. Wat opvalt is dat de groep die in 2016 naar Nederland is gekomen minder vaak afhankelijk is van bijstand (77%) dan de groep die in 2015 kwam (89%).
Vrouwelijke statushouders
Momenteel is 30% van de nieuwe statushouders vrouw. Naar verwachting zal dit aandeel de komende tijd wat toenemen als gevolg van gezinshereniging. Tussen mannen en vrouwen die al wat langer in Amsterdam zijn vallen vooral verschillen in arbeidsparticipatie en ervaren gezondheid op. Beide zijn lager onder vrouwen. Daarentegen hebben vrouwelijke statushouders minder psychosociale problematiek dan mannen, hebben ze meer contact met buren en halen zij vaker de nationale beweegnorm.
Maatschappelijk draagvlak
Nog steeds is het draagvalk voor het opvangen van vluchtelingen groot onder Amsterdammers. De voorkeur blijft uitgaan naar het huisvesten van statushouders in leegstaande gebouwen en gemengde woonvormen. Het draagvlak voor het met voorrang verstrekken van sociale huurwoningen blijft laag.
Vervolg
De vierde Vluchtelingenmonitor zal begin 2018 verschijnen. Hierin zal onder andere aandacht zijn voor gezinshereniging en de geestelijke gezondheid van vluchtelingen.
Bijgaand wordt u de 3e vluchtelingenmonitor aangeboden; de editie voorjaar 2017. Deze vluchtelingenmonitor brengt de demografische en sociaaleconomische kenmerken van (voormalig) statushouders in Amsterdam in beeld. Deze monitor biedt een breder inzicht in de participatie en integratie van statushouders die sinds 2001 naar Nederland zijn gekomen en in Amsterdam wonen. Deze 3e Vluchtelingenmonitor bevat een uitbreiding aan informatie op de onderwerpen maatschappelijke participatie en gezondheid en is er in deze monitor extra aandacht voor de positie van de vrouwelijke statushouder.
Behandeld in Commissie Jeugd en Cultuur 5 oktober 2017 en 14 september 2017
Behandelend ambtenaar: Sophia Dijkgraaf - s.dijkgraaf@amsterdam.nl
Voor meer informatie klik hier
Bron: OIS - Idske de Kong, Wijnand van den Boom, Laura de Graaff Joeke Kuyvenhoven
De aanpak op maat voor Eritrese statushouders binnen de ‘Amsterdamse aanpak statushouders’. De doelstelling van de Amsterdamse aanpak is om statushouders in een zo vroeg mogelijk stadium zo goed mogelijk te laten participeren in de samenleving. Voor sommige statushouders is een intensievere aanpak nodig. Bij een deel van de Eritrese statushouders ziet het college dat er meer maatwerk nodig is. Met een pakket van meer dan 15 extra maatregelen op het gebied van wonen, inkomen, werk, participatie, gezondheid en zorg wordt extra inzet gepleegd om de positie van Eritrese statushouders en statushouders met vergelijkbare problematiek, waaronder statushouders uit Ethiopië en Somalië, te versterken. Het uiteindelijke doel is meer Eritrese statushouders na vestiging sneller volwaardig mee te laten doen in de Amsterdamse samenleving.
Behandeld in Commissie Jeugd en Cultuur 23 maart 2017
Behandeld in Commissie Jeugd en Cultuur 2 maart 2017
Behandeld in Commissie Zorg en Sport 8 februari 2017
Behandeld in Commissie Jeugd en Cultuur 2 februari 2017
Behandelend ambtenaar: Jan van den Oord, j.van.den.oord@amsterdam.nl, Tabitha Saliba, t.saliba@amsterdam.nl
Voor meer informatie klik hier
De Amsterdamse aanpak statushouders behelst een versterking en innovatie van de ondersteuning gericht op duurzame integratie. De aanpak bestaat - naast het reguliere beleid - uit twee lijnen. De eerste lijn is het actieplan Werk en Ondernemerschap voor Vluchtelingen, voor aan Amsterdam gekoppelde statushouders die nog in een AZC wonen. De tweede lijn is het programma Entree Amsterdam, gericht op statushouders die al een woning in Amsterdam hebben gekregen. In dit programma begeleidt een dedicated team de statushouders zoveel mogelijk naar opleiding of werk. De verwachting is dat deze aanpak een positief effect heeft op (het tempo van) integratie, opleiding en werk. Om te onderzoeken of dat daadwerkelijk het geval is, heeft de gemeente Amsterdam LPBL gevraagd een Maatschappelijke Kosten en Baten Analyse (MKBA) uit te voeren.
Behandeld in Commissie Jeugd en Cultuur 5 oktober 2017 en Werk & Economie 4 oktober 2017
Behandelend ambtenaar: Femke Blokhuis, f.blokhuis@amsterdam.nl, Brecht van Mourik, b.van.mourik@amsterdam.nl
Voor meer informatie klik hier
Opgesteld door:
LPBL: Veroni Larsen en Merei Lubbe
Op verzoek van: Gemeente Amsterdam
Dit college heeft aan het begin van deze collegeperiode de ambitie geformuleerd voor
iedere vluchteling een doorgaande lijn van begeleiding te realiseren, vanaf het
moment van aankomst tot en met duurzame integratie, werk en opleiding en
participatie. Zodat zij zich zo snel mogelijk Amsterdammer voelen en zo snel mogelijk
mee doen. Om deze ambitie te realiseren is eind 2015 de Amsterdamse Aanpak
Statushouders ontwikkeld.
Om te onderzoeken of de Amsterdamse aanpak een positief effect heeft op (het
tempo van) integratie, opleiding en werk heeft LPBL in opdracht van de gemeente
Amsterdam een MKBA uitgevoerd. Dat deze aanpak resultaten oplevert, blijkt uit
deze MKBA. De MKBA geeft aan dat de Amsterdamse aanpak loont: elke euro die er
in wordt gestoken levert twee euro op.
De afgelopen jaren zijn er op verschillende plekken in de stad (soms grootschalige) bouwprojecten opgeleverd als woonlocaties voor statushouders, ofwel vluchtelingen met een Nederlandse verblijfsvergunning. De woonlocaties worden veelal bewoond door statushouders en andere groepen jonge Amsterdammers. In opdracht van het stedelijk coördinatieteam asielzoekers en vluchtelingen (directie Werk, Participatie en Inkomen) heeft OIS een draagvlakmeting uitgevoerd onder omwonenden van drie woonlocaties voor statushouders en andere (jonge) bewoners in Amsterdam. Het gaat om de locaties Startblok Elzenhagen (open sinds eind 2018/begin 2019), Hoogte Kadijk 401 (geopend in augustus 2019) en Admiraal de Ruijterweg 410 (opening januari 2020). Het doel van de draagvlakmeting is om in kaart te brengen wat omwonenden vinden van de huisvestingslocatie in hun buurt en wat zij tot nu toe merken van (de bewoners van) de huisvestingslocatie, of wat zij verwachten hiervan te merken als de locatie in gebruik wordt genomen.
Draagvlakmeting huisvestingslocaties statushouders/factsheet vluchtelingen
Behandeld in de Commissie Werk, Inkomen en Onderwijs 8 januari 2020
Behandelend ambtenaar: Marieke Hendriks, m.hendriks@amsterdam.nl
In opdracht van Werk, Participatie en Inkomen, Stedelijk Coordinatieteam Asielzoekers en Vluchtelingen
Bron: www.amsterdam.nl/OIS
Voor meer info klik hier
OIS brengt elk halfjaar de situatie van de Amsterdamse statushouder in beeld. Ten behoeve van deze opdracht, levert de GGD Amsterdam, voor elke monitor, informatie omtrent zelfredzaamheid en gezondheid specifiek. Dit zijn zowel onderzoeksresultaten als beschrijvingen van lopend onderzoek, en werkzaamheden die de GGD voor deze kwetsbare groep uitvoert.