Keti Koti: 'Ketenen Verbroken'

3 February 2023

Redactie openresearch.amsterdam, Aartie Mahesh

Keti Koti is een van oorsprong Surinaamse feest- en herdenkingsdag waarop in Nederland elk jaar op 1 juli de slavernij herdacht wordt en de vrijheid gevierd. Keti Koti betekent letterlijk 'de ketenen verbroken'. Deze naam komt uit het Sranan (kort voor Sranantongo, in het Nederlands ook wel het Surinaams genoemd). Op 1 juli 1863 kwam er een einde aan de slavernij in Suriname en de Nederlandse Antillen, destijds koloniën van Nederland. Op deze dag wensen mensen elkaar Wan Switi Maspasi Dey (een fijne emancipatiedag).

In dit artikel vindt u meer informatie over de Nationale Herdenking Nederlands Slavernijverleden en het Keti Koti Festival 2023 in Amsterdam, een video over de historie van deze dag en een video van het Tropenmuseum waarin Conservator Caribisch Gebied en Koloniale Geschiedenis Wendeline Flores drie angisa's (Surinaamse hoofddoeken) laat zien die te maken hebben met Keti Koti.

Keti Koti 2023: Bigi Spikiri optocht, Nationale Herdenking en Keti Koti Festival

Keti Koti begint zoals elk jaar ook dit jaar weer met de Bigi Spikri optocht: ”Een gezellige en kleurrijke optocht in traditionele kledij om de afschaffing van de slavernij te herdenken & vieren”. ‘Bigi Spikri’ is een Surinaams begrip en betekent letterlijk ‘grote spiegel’. Tijdens een jaarlijkse feestelijke parade in Suriname liepen de uitgedoste mensen langs de winkeletalages van Paramaribo. De etalageruiten dienden als grote spiegels, waarin zij zichzelf bewonderden. Deze traditie van in authentieke culturele klederdracht uitgedoste groepen mensen, wordt ook in Nederland voortgezet. Sinds 2009 is er een jaarlijkse Bigi Spikri optocht in de hoofdstad Amsterdam in verband met de herdenking en viering van de afschaffing van de slavernij op 1 juli 1863.

Zicht op een deel van de optocht Bigi Spikri in Amsterdam. Jaarlijks gehouden aan het begin van Ketikoti op 1 juli. Via Wikimedia

^{Zicht op een deel van de optocht Bigi Spikri in Amsterdam. (1 July 2013) via Wikimedia.}

Het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis (NiNsee) organiseert voor de 21ste keer op zaterdag 1 juli de jaarlijkse Nationale Herdenking Nederlands Slavernijverleden van 14.00 uur tot 15.15 uur in het Oosterpark in Amsterdam. De Nationale Herdenking is tevens de officiële start van het Herdenkingsjaar Slavernijverleden, dat loopt van 1 juli 2023 tot 1 juli 2024, en wordt bijgewoond door een afvaardiging van het kabinet.

Het Keti Koti Festival, waar feestelijk wordt stilgestaan bij de afschaffing van de slavernij in Suriname en het Caribisch deel van het Koninkrijk, vindt dit jaar plaats op het Museumplein in Amsterdam. Met het festival wordt stil gestaan bij het verleden en vooruit gekeken naar de toekomst. Er wordt vrijheid, gelijkheid en verbondenheid gevierd.

Bron: ketikotiamsterdam.nl

Video: Gedeeld verleden, gezamenlijke toekomst. Keti Koti in Amsterdam

Op 1 juli herdenken en vieren duizenden jaarlijks Keti Koti in het Amsterdamse Oosterpark. Er wordt zelfs gesproken over een nationale feestdag. Maar de aandacht voor de herdenking van de afschaffing van de slavernij is van betrekkelijk recente datum. Wat betekent Keti Koti in het Amsterdam van de jaren 1950, 1960 en 1970?

Gemaakt door Kadia Bijlmakers, Susan Lemmers, Daphne Luijters en Claire Majoor (Master Publieksgeschiedenis 2023, Universiteit van Amsterdam)

Bron: Biografie van Amsterdam

'Het verhaal van' de Keti Koti angisa

'Het verhaal van' is een videoserie van het Tropenmuseum waarin de conservatoren je meenemen in hun depots. Zo laten ze je kennis maken met de grote collectie van het museum. Conservator Caribisch Gebied en Koloniale Geschiedenis Wendeline Flores laat je in deze aflevering van 'Het verhaal van' drie angisa's zien die te maken hebben met Keti Koti. Angisa's zijn Surinaamse hoofddoeken.