Article

Gelijke rechten, maar geen gelijke pensioenen

De gender gap in Nederlandse tweedepijlerpensioenen

Nederland heeft de grootste gender pension gap van de EU. Dat wordt met name ver- oorzaakt door een verschil tussen mannen en vrouwen in de opbouw van arbeids- voorwaardelijk pensioen. De lagere pensioenopbouw door vrouwen lijkt met name voort te vloeien uit het feit dat vrouwen gemiddeld minder uren werken dan man- nen. Ook zijn er sectorspecifieke verschillen in pensioenopbouw: in typische vrouwen- sectoren zijn pensioenregelingen minder genereus dan in typische mannensectoren. Door toegenomen arbeidsparticipatie van vrouwen wordt de gender pension gap in de toekomst kleiner. Maar, zelfs als de afname van de gender pension gap in de toe- komst gelijk is aan de afgelopen jaren, duurt het lang voordat het gat gedicht is.

Er zijn meerdere juridische oplossingsmogelijkheden. In de eerste plaats: ongelijke behandeling waarbij vrouwen worden bevoordeeld om de gender pension gap te verkleinen. De proportionaliteit die is vereist om een dergelijke maatregel toelaatbaar te achten in het licht van Europees gelijkebehandelingsrecht moet dan aanwezig zijn. Hier doet zich meteen ook de bottleneck voor: die kans lijkt zeer klein.

Een andere mogelijkheid is de verruiming van verlofmogelijkheden voor vaders en ouders, zodat moeders minder door zorgtaken worden gehinderd om te werken. Het verruimen van de mogelijkheden voor thuiswerken kan tot hetzelfde resultaat leiden. Deze invalshoek lijkt aanzienlijk kansrijker dan een systeem van ongelijke pensioen- opbouw waarin vrouwen worden gecompenseerd en pakt tevens de oorzaak van de gender pension gap aan.

De sleutel tot verkleining van de gender pension gap kan ook liggen in vergroting van pensioenopbouw buiten de arbeid om. De pensioensector kan mogelijk een bijdrage leveren aan het reduceren van de gender pension gap door nog betere pensioencommunicatie. Wanneer moeders die overwegen om minder te gaan werken, makkelijk kunnen vaststellen wat dit in euro’s betekent voor hun latere pensioeninkomen, kunnen zij dit meewegen in hun beslissing.

Bron: Kali, S., Been, J., Knoef, M., & van Marwijk Kooy, A. 2021. Gelijke rechten, maar geen gelijke pensioenen: de gender gap in Nederlandse tweedepijlerpensioenen. Netspar Design paper 178

Image credits

Icon image: Pixnio - ouderen

Media

Documents