In 2019 bestond de rekenkamer 15 jaar. In dit lustrumjaar had het thema burger en verantwoording haar speciale aandacht. In dit kader heeft de rekenkamer aan deelnemers van het Zaanpanel gevraagd een onderwerp voor onderzoek te kiezen. Dit is realisatie van een evenwichtig woningaanbod geworden.
Probleemanalyses zijn grondig en actueel
Uit het onderzoek naar het woonbeleid van Zaanstad blijkt dat de probleemanalyses die de gemeente heeft gemaakt, grondig en actueel zijn. Wel bestaat er niet altijd overzicht over het hele probleemveld door het grote aantal afzonderlijke analyses. Het ontbreken van een geïntegreerd overzicht maakt het voor een geïnteresseerde buitenstaander, maar ook voor de raad, lastig om het volledige terrein van het woonbeleid te volgen, en problemen in samenhang te kunnen beoordelen.
Doelen, prestaties en indicatoren onvoldoende uitgewerkt
We vinden de door de gemeente geformuleerde doelen, prestaties en indicatoren nog onvoldoende uitgewerkt. Ze sluiten niet altijd aan op de geconstateerde problemen en zijn niet altijd helder en concreet geformuleerd. De gewenste prestaties geven onvoldoende houvast om de voortgang van de beoogde doelen te beoordelen en de relevantie van de indicatoren is daardoor niet duidelijk.
Veel maatregelen om doelen te bereiken
Wel neemt de gemeente behoorlijk wat maatregelen om haar doelen te bereiken. Zaanstad zet ongeveer de helft van de 72 door ons onderscheiden maatregelen in. Nog eens bijna 20% van de maatregelen worden gedeeltelijk ingezet. Op een aantal punten zijn nog aanvullende maatregelen denkbaar. Wat opvalt is dat er maar weinig maatregelen gericht zijn op het particuliere deel van de woningvoorraad.
Veel vragen bij Zaankanters
De tekst en de cijfers over woonbeleid in de begroting zijn voor een deel van de Zaankanters niet altijd herkenbaar. De leden van het Zaanpanel vinden de informatie misschien in eerste instantie wel duidelijk, maar hebben toch vragen. Er is veel te winnen door specifieker te zijn over de relatie tussen problemen en indicatoren en over wat er van de gemeente verwacht kan worden.
De rekenkamer deed vier aanbevelingen aan het gemeentebestuur:
- Formuleer doelen scherper
- Formuleer prestaties en indicatoren scherper
- Maak duidelijker wat de gemeente doet
- Probeer de grip op de particuliere voorraad te vergroten
In zijn reactie op het rapport zegt het college dat het de conclusies van het rapport in grote lijnen ter harte neemt en naar wegen zoekt om tot uitvoering van de aanbevelingen te komen. De rekenkamer waardeert de reactie van het college, maar merkt op dat de lastige situatie op de woningmarkt vraagt om het stimuleren van het debat over onorthodoxe maatregelen. En dat het juist in die lastige situatie belangrijk is om de eigen prestatiedoelen concreet te maken met heldere streefwaarden.