Onderzoek naar passende ondersteuning
In opdracht van de City Deal Inclusieve Stad en met hulp van het G40-stedennetwerk heeft Platform31 een onderzoek uitgevoerd naar welke instrumenten gemeenten inzetten als passend aanbod wanneer beschermingsbewind niet noodzakelijk is. Daarnaast hebben we onderzocht welke factoren belangrijk zijn bij de afweging welke ondersteuning nodig is: het (gemeentelijke) aanbod, beschermingsbewind of een combinatie? Op basis daarvan is een Quickscan Beschermingsbewind ontwikkeld voor sociaal werkers en doorverwijzende partijen voor een eerste inschatting van de ondersteuningsbehoefte van financieel kwetsbaren.
Uit het onderzoek komt naar voren dat beschermingsbewind vooral bedoeld is als ondersteuning én bescherming bij een langdurig of permanent gebrek aan zelfredzaamheid van een financieel kwetsbare inwoner. Beschermingsbewind is daarbij niet per definitie de oplossing voor de schuldenproblematiek. In de praktijk wordt beschermingsbewind nog regelmatig gezien als de oplossing voor iemands problematische schuldsituatie. Het is belangrijk te kijken naar de situatie, vaardigheden en motivatie van de inwoner om te bepalen welke ondersteuning hij of zij nodig heeft. Verschillende gemeenten hebben bewust diverse vormen van inkomensondersteuning ontwikkeld dat ingezet kan worden als instrument waar beschermingsbewind niet noodzakelijk is. Daarbij hechten zij veel waarde aan maatwerk en flexibiliteit van de dienstverlening. Concreet betekent dit dat de vorm van inkomensbeheer (budgetbeheer, budgetcoaching e.d.) die inwoners ontvangen aangepast is aan de vaardigheden en behoeften van de inwoner, en dat deze ondersteuning in de loop van de tijd ook kan veranderen.
Quickscan Beschermingsbewind
Voortvloeiend uit bovengenoemd onderzoek is ook een Quickscan ontwikkeld voor sociaal werkers en andere professionals die te maken hebben met financieel kwetsbare mensen. Het helpt hen bij het maken van eerste inschatting naar welke hulp doorverwezen moet worden. Hierbij is aandacht voor de factoren die van belang zijn bij de afweging tussen een gemeentelijke voorziening en beschermingsbewind. Gemeenten kunnen deze Quickscan verspreiden onder doorverwijzende partijen zoals zorginstellingen, wijkteams of maatschappelijk werk. De Quickscan is een hulpmiddel voor het doorverwijzen van mensen maar is niet bedoeld om te bepalen of iemand beschermingsbewind nodig heeft of niet. Twee City Deal-steden hebben ook een lokale versie van de Quickscan ontwikkeld, waarin bijvoorbeeld de contactgegevens en het lokale ondersteuningsaanbod is opgenomen.