Inzichten vanuit de gedragspsychologie kunnen als aanvulling op deze overheidsinstrumenten gezien worden. De term gedragsbeïnvloeding wordt meestal gebruikt wanneer men een specifieke problematische gedraging wil omzetten in bepaald gewenst gedrag. Om dit te bereiken worden bewezen methodieken uit de gedragspsychologie ingezet. Dit gebeurt vaak in de vorm van een interventie, communicatieboodschap of aanpassing van de openbare ruimte (bijvoorbeeld door een extra duwtje in de rug te geven).
Onder gedragsbeïnvloeding verstaan wij:
het ontwerpen en uitvoeren van interventies of communicatieboodschappen die elementen uit de gedragspsychologie bevatten, met als doel gedrag te beïnvloeden ter ondersteuning van bestaand overheidsbeleid, waarbij de keuzevrijheid van de ontvanger behouden blijft.
Gedragsbeïnvloeding kan een positieve bijdrage leveren op tal van domeinen. Veel problemen in de openbare ruimte kunnen baat hebben bij gedragsbeïnvloedende maatregelen. Denk hierbij aan bijvoorbeeld zwerfafval, fietsparkeren, wildplassen of roodlichtnegatie. Maar ook kan gedragsbeïnvloeding zinvol zijn bij zaken zoals huishoudelijk afval scheiden, de naleving van duurzaamheidsmaatregelen, gezond gedrag of meer bewegen. Een belangrijke randvoorwaarde is dat de voorzieningen goed op orde zijn. Zo heeft het weinig zin om een gedragsmaatregel tegen afvalzakken naast containers te testen als de containers onvoldoende geleegd blijken te worden.
De grenzen van gedragsbeïnvloeding zijn niet altijd even duidelijk, omdat beleid en voorzieningen ook gedrag beïnvloeden. Ook bestaat een maatregel soms uit een combinatie van instrumenten. Het belangrijkste kenmerk van gedragsbeïnvloeding is dat het in tekst, beeld of design gebruik maakt van methodieken uit de gedragspsychologie.
