Een vernieuwde verhouding tussen gezondheid van mens, dier en milieu na de coronapandemie (9e Els Borst Lezing)

Hoe kunnen we meer in harmonie met de natuur leven om ziekten zoals covid te voorkomen?

Wereldwijd leven mensen en dieren vaak dicht op elkaar. De One Health-benadering vertrekt vanuit de wederkerige relaties tussen de gezondheid van mens, dier en milieu. Zo liet de coronapandemie ons zien dat dieren ziektes kunnen overbrengen aan mensen, maar ook dat dieren ziek kunnen worden als gevolg van interactie met mensen. Hoe te handelen bij conflicten tussen de gezondheid van mens, dier en milieu? Mogen we dieren preventief doden om de volksgezondheid te beschermen? Hoe veel gezondheidsrisico zijn we bereid te lopen om voldoende en betaalbaar voedsel te kunnen produceren? In haar lezing beargumenteert Bernice Bovenkerk haar visie dat door een veranderende leefomgeving een transformatie van het systeem waarin mens, dier en milieu samenleven, hoognodig is.

De vraag of dieren en ecosystemen onafhankelijke morele status hebben is de kernvraag van de dier- en milieu-ethiek. Meningen hierover lopen uiteen, maar vanuit vrijwel alle theorieën is overtuigend beargumenteerd dàt dieren belangen hebben die mee zouden moeten wegen in onze morele beslissingen. Proportionaliteit gaat over de vraag in hoeverre het doden van zulke grote hoeveelheden dieren in de intensieve landbouw en veeteelt in verhouding staat tot het genot dat mensen ervaren bij het consumeren van dierlijke producten (terwijl er alternatieven zijn om te overleven). Ten slotte is de vraag of behalve individuele dieren ook ecosystemen belangen kunnen hebben of ervaren.