Redactie Afdeling Kunstzaken (Amsterdam UMC)
Part of
Keywords
Go to knowledge network
Op 5 september 2024 verschijnt het boek Waarom kunst in het ziekenhuis? bij uitgeverij HetMoet. Een multidisciplinair bladerboek bestaande uit essays en speciaal voor Amsterdam UMC gemaakte kunstwerken. Op die datum wordt ook de gelijknamige podcastserie gelanceerd waarin patiënten, medewerkers, bezoekers en kunstenaars aan het woord komen. De geselecteerde kunstenaars hebben allen in opdracht een werk voor het ziekenhuis gemaakt, dat in het boek wordt opgenomen. De podcasts gaan dieper in op het kunstwerk en de reacties daarop.
Beluister de trailer hier.
Aflevering 1: Afdeling Kunstzaken
In deze eerste aflevering van de podcast ‘Waarom Kunst in het Ziekenhuis’ verkennen Maaike Muis en Sabrina Kamstra, voormalig hoofd Kunstzaken van Amsterdam UMC de bijzondere relatie tussen kunst en zorg in het ziekenhuis. Ze duiken in de verhalen achter de kunstcollectie van het ziekenhuis, die met ruim 7000 werken een van de grootste openbare collecties in Nederland is. Ze bespreken waarom kunst een belangrijke rol speelt in een medische omgeving en hoe het bijdraagt aan het welzijn van patiënten en medewerkers.
Beluister de aflevering hier.
Aflevering 2: Het Stilte centrum
In deze aflevering spreken we met Hugo Vlug Geestelijk verzorger en kunstenaar Caren van Herwaarden. Zij heeft een kunstwerk in opdracht gemaakt voor het Stilte centrum van het Amsterdam UMC locatie AMC. Haar kunstwerk dient als gedenkplaats voor nabestaanden van mensen die hun lichaam aan de wetenschap ter beschikking hebben gesteld. We bespreken de rol van kunst bij rouwverwerking en de impact van Caren’s bijzondere werk op bezoekers.
Beluister de aflevering hier.
Aflevering 3: Het Voetenplein
In deze aflevering bespreken Maaike Muis en Sabrina Kamstra het iconische kunstwerk The Way to Go van Roy Villevoye, beter bekend als het ‘Voetenplein’ in Amsterdam UMC, locatie AMC. Ze gaan in gesprek met Roy over de totstandkoming ervan in 2001 en impact van dit 83 meter lange kunstwerk, bestaande uit afbeeldingen van blote voeten van mensen uit verschillende culturen. Het werk is bedoeld om bezoekers te verwelkomen en hen de weg te wijzen door het ziekenhuis.
Beluister de aflevering hier.
Aflevering 4: Psychiatrie
In deze aflevering duiken Sabrina en Maaike in de wereld van kunst en psychiatrie. Ze vragen zich af welke rol kunst speelt in de geestelijke gezondheidszorg en hoe kunst en geestelijke gezondheid elkaar kunnen versterken. Met psychiater en filosoof Damiaan Denys en Merijn Bolink onderzoeken ze hoe kunst kan bijdragen aan de balans en reflectie in een ziekenhuisomgeving. Het kunstwerk, een zes verdiepingen hoge sculptuur dat Merijn Bolink in opdracht voor de afdeling psychiatrie heeft gemaakt is het middelpunt van de aflevering.
Beluister de aflevering hier.
Aflevering 5: De Polikliniek
In deze aflevering wordt onderzocht hoe kunst in de wachtruimtes van het Amsterdam UMC invloed heeft op patiënten, bezoekers en medewerkers. Fotograaf Elspeth Diederix vertelt over haar kunstproject met planten en water, dat rust en heling in de polikliniek moet brengen. Kunstenaar Jennifer Tee deelt haar ervaring met kunst tijdens haar IVF-behandelingen en bespreekt haar tulpenblaadjes-collages, geïnspireerd door haar achtergrond. En Hans Eijkelboom vertelt over hoe hij door zijn foto’s de Bijlmer naar binnen haalde. De aflevering benadrukt het belang van kunst in ziekenhuizen als een bron van troost, afleiding en reflectie.
Beluister de aflevering hier.
Aflevering 6: Chirurgie
In deze aflevering van de podcast bespreken Maaike Muis, Sabrina Kamstra, Roos van Haaften, Daphne van Embden en Harry Oussoren de impact van kunst in ziekenhuizen, met een focus op het kunstwerk ‘Staging Shadows’ van Roos van Haaften op de chirurgie afdeling in het Amsterdam UMC.
Beluister de aflevering hier.
Aflevering 7: Het Gebouw
In deze aflevering van de podcast "Waarom kunst in het ziekenhuis?" verkennen Maaike Muis en Sabrina Kamstra samen met Emile Spek, Scarlet Hooft Graafland, en anderen de rol van kunst in het Amsterdam UMC. In deze aflevering staat ‘Het gebouw’ centraal. Maar liefst 1 miljoen m2 beslaan de beide locaties van het Amsterdam UMC. Hoe ga je dan om met kunst?
Ze bespreken hoe kunst een positieve invloed kan hebben op de ziekenhuisomgeving, zowel voor patiënten als personeel. Kunst kan troost bieden, afleiding geven en de harde realiteit van een ziekenhuis verzachten.
Een belangrijk thema is hoe kunst praktisch wordt ingezet om ruimtes aangenamer te maken, zoals de kunstinstallatie op de luchtbrug tussen het ziekenhuis en het psychiatrisch centrum, ontworpen door Scarlet Hooft Graafland. Daarnaast wordt benadrukt hoe kunst bijdraagt aan het verbinden van verschillende bloedgroepen binnen het Amsterdam UMC na de fusie.
Tot slot delen de sprekers persoonlijke ervaringen over hoe kunst in het ziekenhuis een diepe impact kan hebben op patiënten en hun naasten, zoals het gebruik van een kunstwerk op een rouwkaart.
Beluister de aflevering hier.
Aflevering 8: Cardiologie
In deze aflevering duiken we in het belang van kunst binnen de afdeling cardiologie van het Amsterdam UMC en hoe het bijdraagt aan een "healing environment". We bespreken de impact van kunst op het welzijn van patiënten, personeel en bezoekers, met bijzondere aandacht voor twee kunstwerken: de "Flower Field" van Elspeth Diederix en een lichtinstallatie van Popel Coumou.
We horen van onder andere verpleegkundige Bert ter Haar, en apotheker Reinier van Hest, die samen met Elspeth Diederix onderzocht welke medicinale planten vandaag de dag nog steeds in de geneeskunde worden gebruikt. Sabrina Kamstra, die lang hoofd kunstzaken was, vertelt over de keuze voor kunstenaars en de uitdagingen bij het ontwerpen van de patiëntenlounges. Ook reflecteren medewerkers zoals cardioloog Wouter Kok en verpleegkundigen op de invloed van kunst in hun dagelijkse werkomgeving.
Luister en ontdek hoe kunst niet alleen een esthetische rol speelt, maar ook bijdraagt aan rust, inspiratie en het herstelproces van patiënten in het ziekenhuis.
Beluister de aflevering hier.
Aflevering 9: De toekomst - Arts in Health
Kunst en zorg: een nieuwe kijk op geneeskunde en patiënten.
In deze aflevering bespreken Sabrina Kamstra en Maaike Muis samen met diverse artsen en onderzoekers de rol van kunst binnen de zorg.
Kunst krijgt steeds meer ruimte binnen de geneeskunde, niet alleen in het onderwijs, maar ook als ondersteunend middel bij onderzoeken en behandelingen. Vanuit verschillende invalshoeken wordt belicht hoe kunst kan bijdragen aan betere zorg voor patiënten, meer creativiteit bij zorgprofessionals en een verrijking van de medische wereld. Dit wordt onderbouwd met inzichten van onder andere Hanneke van Laarhoven en Geert Kazemier, die beiden pleiten voor meer samenwerking tussen kunst en wetenschap.
Deze inzichten sluiten ook aan bij de in 2024 verschenen whitepaper – ‘Arts in Health’
Beluister de aflevering hier.
Over deze podcast
Amsterdam UMC - Waarom kunst in het ziekenhuis
Host: Maaike Muis – Podcastmaker en moderator
Concept en productie: Sabrina Kamstra en Maaike Muis
Script en montage: Maaike Muis
Muziek: Blue dot sessions
Image credits ©
- Podcast: Waarom kunst in het ziekenhuis? (Amsterdam UMC)